Tương truyền, Đền Thượng Ba Vì được xây dựng vào thời An Dương Vương. Lịch sử xây dựng ngôi đền cũng đã được ghi chép lại trong sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi. Cụ thể, Vua Lý Nhân Tông đã cho xây dựng đền thờ thần núi Tản Viên vào năm 1.142. Đền được xây ở ngọn núi cao nhất, có lầu cao 20 tầng. Nhìn vào thế đất cũng có thể thấy được, núi Ba Vì chính là Núi Tổ của nước ta. Đền Thượng còn được biết đến với tên gọi Chính cung thần điện. Đền Thượng Ba Vì thờ ai? Nơi đây thờ Đức Thánh Tản Viên Sơn, 1 trong 4 vị “Tứ bất tử”. Tuy nhiên, dưới sự bào mòn của thời gian, ngôi đền cổ này chỉ còn lại 3 pho tượng và 1 bát hương đặt dưới mái núi thắt cổ bồng (gọi là núi Tản Viên). Sau đó, ngôi đền được trùng tu lại vào năm 1993. Năm 2008 Đền Thượng được công nhận là Di tích lịch sử, văn hóa cấp Quốc gia cùng với Đền Trung và Đền Hạ. Đến năm 2010, Đền Thượng Ba Vì được trùng tu một lần nữa. Ngôi đền vẫn có thế tựa lưng vào núi một cách vững chãi, uy nghiêm.

Xem thêm tại đây